ბეჭდების მბრძანებელი უბრალო ტრილოგია არ არის – ეს არის გენიალური ავტორის მიერ შექმნილი სამყარო, რომელმაც წიგნებისა და ფილმების საშუალებით მილიონობით ადამიანის გული დაიპყრო.
რა თქმა უნდა, გასაკვირი არაა, რომ ასეთ ნაწარმოებში საინტერესო სიუჟეტთან ერთად უდიდესი სიბრძნეც დევს. მოდით, ერთად გადავავლოთ თვალი იმ გაკვეთილებს, რაც ტოლკინმა და ბეჭდების მბრძანებელმა გვასწავლა:
1. გამოიჩინე სიმამაცე
როგორ ფიქრობთ, ვინ არის “ბეჭდების მბრძანებლის” გმირი? – იქნებ, ფროდო, რომელმაც ბეჭდის განადგურება საკუთარ თავზე აიღო… ან გენდალფზე რას იტყვით? მისი სიბრძნისა და წინდახედულობის გარეშე ხომ შუახმელეთი ნამდვილად განადგურდებოდა. დარწმუნებულები ვართ, ზოგიერთ თქვენგანს ეოვინიც აუცილებლად გაგახსენდებათ, რადგან სწორედ მან შეძლო გრძნეული მეფის დამარცხება.
დიახ, ბეჭდების მბრძანებელში არაერთი პერსონაჟია, რომელსაც გმირს თამამად ვუწოდებთ – თითოეულ მათგანს კი ერთი რამ, სიმამაცე აერთიანებს!
ტოლკინი იმ ეპოქაში ცხოვრობდა, როდესაც ნაცისტური გერმანია მთელ მსოფლიოზე აპირებდა გაბატონებას. ალბათ, ამ პერიოდში ის არაერთხელ გახდა ჩვეულებრივი ადამიანებისაგან გმირული საქციელის მომსწრე და სწორედ ამიტომ დაწერა შემდეგი სიტყვები: “ყველაზე პატარა ადამიანსაც კი შეუძლია შეცვალოს მომავალი!”
2. ძმობა ოქროზე ძვირფასია
რა თქმა უნდა, ბეჭდების მბრძანებელზე საუბრისას ჰობიტს გვერდს ვერ ავუვლით… გავიხსენოთ ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი პასაჟი, როდესაც ბილბო და თორინი ერთმანეთს უკანასკნელად ხვდებიან. მიუხედავად იმისა, რომ თორინი მთელი ამ პერიოდის განმავლობაში დაკარგულ საგანძურს დაეძებდა, ბოლოს მან გააცნობიერა, თუ რა ძვირად დაუჯდა საკუთარი სიხარბე და უარი თქვა განძის ნაწილზეც კი…
სწორედ ამ მომენტში ის ბილბოს შემდეგი სიტყვებით მიმართავს: “ჩვენ ყველანი უფრო ბედნიერ სამყაროში ვიცხოვრებდით, ოქროზე მეტად საჭმელი, სიმღერა და მხიარულება რომ დაგვეფასებინა!”
მართლაც, დღეს ვცხოვრობთ ეპოქაში, სადაც ყველა ფულსა და მატერიალურ კეთილდღეობაზე ფიქრობს. ამ დროს კი ხშირად გვავიწყდება ის, რაც ყველაზე მნიშვნელოვანია – ოჯახური შეკრებები, მეგობრებთან ერთად გართობა, საყვარელი ადამიანები და ყოველივე ის, რაც უბრალოდ შეუფასებელია!
3. მთავარი ძალა შეწყალებაშია
გავიხსენოთ ბრძენი გენდალფის სიტყვები: “მრავალი ცოცხალი იმსახურებს სიკვდილს. ზოგიერთი მკვდარიც იმსახურებს სიცოცხლეს . შეგვიძლია მათ ის მივცეთ? მაშინ სასიკვდილო განაჩენს ცხელ გულზე ნუ გამოიტან. ყველაზე ბრძენსაც კი არ შეუძლია საბოლოო დასასრულის ხილვა”.
მართლაც, საოცარია იმის გაანალიზება, რომ ბილბოს მიერ გოლუმის შეწყალებამ ტოლკინის პირველ, პატარა ნოველაში უდიდესი გავლენა იქონია ეპიკურ ტრილოგიაზე – ეს გაკვეთილი კი შესანიშნავად ერგება ჩვენს ცხოვრებას. ზოგჯერ, შესაძლოა, მათ ვერ ვხედავდეთ, თუმცა ჩვენს გადაწყვეტილებებსა და ქცევებს აუცილებლად მოჰყვება შედეგები და მოწყალება, რომელიც სხვების მიმართ გამოვიჩინეთ წინ სასიკეთოდ დაგვხვდება!
4. ზოგჯერ საჭიროა თავგანწირვა
როგორც უკვე აღვნიშნეთ, ტოლკინი ძალიან რთულ ეპოქაში ცხოვრობდა. ის ორ მსოფლიო ომს მოესწრო და, რა თქმა უნდა, შესანიშნავად იცოდა, რომ გამარჯვებას ყოველთვის აქვს საკუთარი ფასი… თავგანწირვას მის შემოქმედებაში ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ადგილი უჭირავს და ამის ყველაზე ნათელი მაგალითი ფროდოა!
მან უარი თქვა თავის მშვიდ, უსაფრთხო ცხოვრებაზე და სახლიდან გადაიხვეწა, რათა ბეჭედი გაენადგურებინა. მიუხედავად იმისა, რომ სირთულეებით აღსავსე გზა ფროდომ უვნებლად გაიარა, ის საკუთარ მიწას ვეღარ უბრუნდება. მან ყველაფერი გაიღო სამყაროს გადასარჩენად, თუმცა იქ მისი ადგილი აღარ არის…
ზოგჯერ ცხოვრებაშიც ასე ხდება – ჩვენ გვიწევს მსხვერპლზე წასვლა იმისთვის, რომ ვიცოდეთ, ჩვენი საყვარელი ადამიანები და მომავალი თაობები უკეთეს მსოფლიოში იცხოვრებენ.
5. ყოველთვის არსებობს იმედი
ტოლკინის შემოქმედებაში ძალიან ბევრი მძიმე მომენტი გვხვდება – ჩვენ ვხედავთ, თუ როგორ იტანჯებიან კარგი პერსონაჟები, ზოგიერთი მათგანი ბოროტების გზაზეც კი გადადის, თუმცა მათთვისაც კი ყოველთვის არსებობს იმედი და მიტევების შესაძლებლობა… გავიხსენოთ ბორომირი, რომელიც თავის თანამებრძოლებს ღალატობს, თუმცა, საბოლოოდ, მაინც ახერხებს საკუთარი დანაშაულის გამოსყიდვას.
