კინოსამყაროს წარმომადგენლები დიდი ხანია შეთანხმდნენ, რომ მუსიკას ფილმში უდიდესი მნიშვნელობა აქვს – ის ქმნის ატმოსფეროს, განწყობას და, ხშირ შემთხვევაში, გარკვეულ მინიშნებებსაც კი გვაძლევს. განსაკუთრებით დაკვირვებულ მაყურებელს აუცილებლად ექნება შემჩნეული, რომ ძალიან ბევრ შემთხვევაში მთავარ პერსონაჟებს საკუთარი მუსიკალური თემები აქვთ და ყოველთვის, როდესაც ესა თუ ის მელოდია ეკრანზე ჟღერს, შეგვიძლია მივხვდეთ – სულ მალე შესაბამისი პერსონაჟიც გამოჩნდება – გაიხსენეთ ყბების საუნდტრეკი, რომელიც ყოველ ჯერზე თავზარს გვცემს და ვხვდებით, რომ სულ მალე ზვიგენს ახალი მსხვერპლი ეყოლება.
თუ მუსიკალური განათლება გაქვთ მიღებული, აუცილებლად გეცოდინებათ სერგეი პროკოფიევის სიმფონიური ზღაპარი “პიტერი და მგელი” – აქ თითოეული პერსონაჟი სხვადასხვა ინსტრუმენტის ჟღერადობითაა წარმოდგენილი და, შეიძლება ითქვას, სწორედ ეს პრინციპი უდევს საფუძვლად მუსიკის, როგორც ამბის თხრობის მექანიზმის გამოყენებას კინოშიც.
დიახ, კარგ მუსიკალურ გაფორმებას ნამდვილად შეუძლია მაყურებელში ემოციების გამოწვევა – თანაც ისე, რომ, შესაძლოა, ეს ყოველივე ვერც კი შევამჩნიოთ!
ავიღოთ ოპერის მაგალითი – მსმენელს ხშირად არ ესმის ენა, რომელზეც ესა თუ ის ნაწარმოები სრულდება, თუმცა ინსტრუმენტებისა და ჟღერადობის საშუალებით ახერხებს პერსონაჟების განსხვავებას.
როგორც უკვე აღვნიშნეთ, ამ ხერხს ანუ პერსონიფიცირებულ მუსიკალურ თემებს კინოშიც აქტიურად იყენებენ – როგორც წესი, ჩვენ პერსონაჟის პირველი გამოჩენისთანავე ვისმენთ მის შესაბამის მუსიკას და, შემდეგ, ყოველ ჯერზე ჩაგვესმის ამ მელოდიის პატარა მონაკვეთი მაინც.
მაგალითად, გავიხსენოთ ყველასათვის საყვარელი ანიმაცია “მაღლა“, სადაც კარლისა და ელის მუსიკალური თემა ფილმის დასაწყისში, მათი ისტორიის თხრობის პროცესში ისმის… შემდეგ კი, ყოველთვის როდესაც კარლი ელიზე ფიქრობს, მაყურებელს კვლავ ეძლევა ამ მელოდიის მოსმენის შესაძლებლობა:
კარლს არ სჭირდება იმის თქმა, რომ ცოლი ენტარება, რადგან მის სათქმელს მუსიკა გადმოსცემს და მაყურებელიც ხვდება, რომ ის სწორედ თავის საყვარელ ელიზე ფიქრობს…
რა თქმა უნდა, ზოგჯერ მუსიკალურ თემებს კინოში ჩვენს დასაბნევადაც იყენებენ – ეს, როგორც წესი, მძაფრსიუჟეტიანი თრილერების შემთხვევაში ხდება. არაერთი სცენა შეგვიძლია გავიხსენოთ, სადაც დაძაბული მუსიკა წუთი წუთზე მკვლელის გამოჩენისაკენ მიგვითითებს, თუმცა მოულოდნელად აღმოჩნდება, რომ პერსონაჟს უბრალოდ მეგობრები ეხუმრებიან ან ყველაფერი, მხოლოდ და მხოლოდ მისი წარმოსახვის ნაყოფია…
ასე რომ, მუსიკა ამბის თხრობის ერთ-ერთი ძალიან მნიშვნელოვანი ინსტრუმენტია! მუნჯი კინოს პირობებშიც კი მუსიკა შეუცვლელი იყო.
მას შეუძლია მაყურებელი წარსულში გადაისროლოს ან მომავალში ამოგზაუროს, აღძრას ჩვენში ემოციები და საშუალება მოგვცეს გავიზიაროთ ის რთულად გადმოსაცემი გრძნობები, რასაც პერსონაჟები განიცდიან…
