1930-40-იან წლებში შავ-თეთრი ფილმების ეპოქა დასრულდა და რეჟისორებს მიეცათ შესაძლებლობა თავიანთ ნამუშევრებში ფერები შეეტანათ. დღეს, რა თქმა უნდა, აღარავის უკვირს ფერადი კინო, თუმცა რეჟისორთა გარკვეული ნაწილი ჩვენს გაოცებას მაინც ახერხებს.
წარმოგიდგენთ 10 რეჟისორს, რომელიც ფერების ნამდვილი დიდოსტატია და გარდა ვიზუალურისა, მათ დიდ შინაარსობრივ დატვირთვასაც ანიჭებს:
1. ჟან-ლუკ გოდარი
თანამედროვე კინოში ლურჯისა და ფორთოხლისფერის გამოყენება ერთგვარ კლიშედაც კი იქცა, თუმცა პირველი, ვინც კინოში ეს ელფერი დანერგა, სწორედ ცნობილი ფრანგი რეჟისორი იყო. მაგალითისთვის გავიხსენოთ მისი 1965 წლის ფილმი, შეშლილი პიერო, სადაც ლურჯი და წითელი თეთრთან ერთად არა მხოლოდ ფილმის ატმოსფეროს განსაზღვრავს, არამედ ფრანგული დროშის სიმბოლოდაც გვევლინება.
როდესაც გოდარზე ვსაუბრობთ, უნდა აღინიშნოს ის ფაქტიც, რომ მის ფილმებში გარემო ხშირად ერთფეროვანია – კრემისფერი კედლები, ნაცრისფერი ქუჩები, მოღუშული ცა… პერსონაჟები – აი, სწორედ მათ შემოაქვთ მთავარი ფერები გოდარის ნამუშევრებში!
2. აკირა კუროსავა
მიუხედავად იმისა, რომ იაპონელი რეჟისორის ფილმების უმრავლესობა შავ-თეთრია, უკანასკნელ ნამუშევრებში ფერები ძალიან საინტერესოდ გამოიყენა – ეს გასაკვირი არც არის, რადგან განათლებით მხატვარს, ამ სფეროში საკმაოდ ღრმა ცოდნა ჰქონდა.
ფილმში Dodes’ka-Den ჩვენ ვხვდებით ე.წ. “ტოქსიკურ ფერებს”, რაც ღატაკთა ჯურღმულებში გაბატონებულ დეპრესიულ განწყობას ეხმიანება, ხოლო რანში კი რეჟისორი ფერებს კიდევ უფრო დიდ დატვირთვას სძენს და მათ პერსონაჟებისა თუ არმიების ერთმანეთისაგან გამოსარჩევად იყენებს.
3. ჩან იმოუ
თამამად შეიძლება ითქვას, რომ ის თანამედროვე აზიური კინოს ერთ-ერთი საუკეთესო წარმომადგენელია, რომელსაც საკუთარი ესთეტიკა და ფერების უნიკალური სქემაც კი გააჩნია.
პედრო ალმადოვარის მსგავსად, იმოუს საყვარელი ფერიც წითელია, რომლის სხვადასხვა ელფერსაც საკუთარ ფილმებში სხვადასხვა დატვირთვით იყენებს. მაგალითად, ფილმში აანთე წითელი ფარანი ეს ფერი ძალასა და ენერგიას გამოხატავს, ხოლო ჯუ დოუში კი მოახლოებულ სახიფათო მოვლენებზე მიანიშნებს.
4. ვონგ კარ-ვაი
მისი ნამუშევრები მონოქრომული ფერების პალეტითა და კონტრასტული ტონებითაა გაჯერებული, რაც რეჟისორს საშუალებას აძლევს საკუთარ პერსონაჟებსა და აუდიტორიას შორის ინტიმური გარემო შექმნას… ამ ფაქტის საუკეთესო მაგალითია ფილმი სასიყვარულო განწყობა, სადაც წითელი ფერების გამოყენებით მაყურებელი თითქოს თავად აღმოჩნდება 1960-იანი წლების ჰონგკონგში.
5. პედრო ალმადოვარი
ესპანელმა რეჟისორმა მსოფლიო კინოს რამდენიმე გამორჩეული ქალი პერსონაჟი აჩუქა, თუმცა როგორც უკე აღვნიშნეთ, მისი ნამუშევრების ცნობა წითელი ფერისადმი განსაკუთრებული დამოკიდებულებითაც შეიძლება. ალმადოვარის ფილმებში ფერები ერთგვარ მეტაფორებად გვევლინება და ყოველთვის, როდესაც ფერი იცვლება, იცვლება განწყობაც…
6. ნიკოლას ვინდინგ რეფნი
უცნაურია, მაგრამ ფაქტია – დანიელი რეჟისორის თვალი გარდამავალ ფერებს ვერ აღიქვამს, თუმცა ამ სიაში ის მაინც საპატიო ადგილს იკავებს. როგორც თავად აღნიშნავს, სწორედ მხედველობის ამ დეფექტმა განსაზღვრა მნიშვნელოვანწილად მისი ნამუშევრების ვიზუალური მხარე.
სწორედ ეს არის იმის მიზეზი, რომ ჩემს ფილმებში ასეთი კონტრასტული ფერებია… სხვა შემთხვევაში, უბრალოდ, ვერაფერს დავინახავდი.
თუმცა, ვიზუალი ერთადერთი არაა, სადაც რეფნი კონტრასტებს გვთავაზობს. მისი ფილმების უმრავლესობა სწორედ ერთმანეთის საპირისპირო სხვადასხვა გრძნობის შესახებაა, იქნება ეს სიყვარული თუ სიძულვილი, აგრესიულობა თუ პასიურობა და ა.შ.
7. ალეხანდრო ხოდოროვსკი
ჩილელი რეჟისორის ნამუშევრები გაჯერებულია რელიგიური, ეზოთერიკული და სიურეალისტური სიმბოლოებით. ის განსაკუთრებით საინტერესო ფერებს გვთავაზობს ფილმში წმინდა მთა, რომელიც, შეგვიძლია, ორ ნაწილად გავყოთ. სიუჟეტი, რომელიც გარესამყაროში ვითარდება, სრულიად რეალისტური ვიზუალითაა წარმოგდენილი, მაგრამ მას შემდეგ, რაც მთავარი პერსონაჟები კოშკში აღმოჩნდებიან, მაყურებელი გაუდის ფერებში იძირება.
ერთ-ერთი გამორჩეულია სცენა, როდესაც პროტაგონისტი ცისარტყელისებრ გვირაბში გადის, სადაც წითელ ფერს ლურჯი ანაცვლებს. ეს კი მოკვდავობიდან უკვდავებაში გადასვლის შესახებ მიგვანიშნებს.
8. დევიდ ლინჩი
ჩვენ, რა თქმა უნდა, ბევრი შეგვიძლია ვისაუბროთ ლინჩის ფერებზე, თუმცა გადავწყვიტეთ ეს დამოკიდებულება ერთი კონკრეტული მაგალითით წარმოგვედგინა. გავიხსენოთ ლურჯი ხავერდის გამხსნელი სცენა, სადაც ჩვენ ვხედავთ ახლადშეღებილ თეთრ ღობეს, რომლის მიღმაც ლურჯი ცაა, წინ კი – წითელი ვარდები.
ის, რაც ერთი შეხედვით უბრალოდ ლამაზი კადრია, სინამდვილეში გაცილებით დიდ დატვირთვას ატარებს და ამერიკის შეერთებული შტატების სიმბოლოდ გვევლინება. ეს კი, ნიშნავს იმას, რომ ფილმში განვითარებული მოვლენები სწორედ ამ ქვეყანას ეხება.
9. სტენლი კუბრიკი
ცნობილი ფაქტია, რომ კუბრიკი ნამდვილი პერფექციონისტი იყო, რომელიც საკუთარი ნამუშევრების ყოველ ასპექტს, უწვრილესი დეტალების ჩათვლით აკონტროლებდა. რამდენიმე შავ-თეთრი ფილმის შემდეგ, მან ფერად კინოსამყაროშიც მოსინჯა ძალები, ხოლო 1968 წლის კოსმიური ოდისეით კი დაამტკიცა, რომ ფერების გამოყენების განსაკუთრებული უნარი გააჩნდა.
კუბრიკმა იცოდა, რომ ფერების საშუალებით ამბის მოყოლა შეეძლო და საკუთარ ფილმებს შორის ეს საუკეთესოდ ფართოდ დახუჭულ თვალებში მოახერხა.
10. უეს ანდერსონი
რა თქმა უნდა, ამ ჩამონათვალს მის გარეშე ვერ დავასრულებდით! უესის შემოქმედებაში ვიზუალურ მხარეს, ალბათ, ყველაზე დიდი და მნიშვნელოვანი როლი უჭირავს. მან შესანიშნავად იცის, თუ როგორ გააცოცხლოს საერთო ხედები ფერების გამოყენებით. მაგალითად, გავიხსენოთ 2014 წლის ფილმი, სასტუმრო გრანდ ბუდაპეშტი, სადაც ღია ვარდისფერის გამოყენებამ შენობაც კი ერთ-ერთ მთავარ პერსონაჟად აქცია.
ხოლო თუ რეჟისორის უფრო ადრეულ ნამუშევრებს გადავხედავთ, გაგვახსენდება, რომ ტენენბაუმების ოჯახში გვინეტ პელტროუს პერსონაჟი, მარგო, გამუდმებით ყვითელის სხვადასხვა ელფერთან ასოცირდება.
