შეიძლება არ იცოდეთ, მაგრამ ლგბტ თემის პრეზენტაცია კინემატოგრაფში ისეთივე ძველია, როგორც თავად მედიუმი. რა თქმა უნდა, მას იმ ფორმით არ უარსებია, როგორსაც დღეს ვხედავთ, მაგრამ ჰომოსექსუალი და ტრანსგენდერი გმირები ფილმებში ყოველთვის ჩანდნენ.
ზოგიერთი კინომცოდნე არ ეთანხმება ამ აზრს, მაგრამ პირველ ლგბტ ფილმად 1895 წლის “The Dickson Experimental Sound Film“-ი ითვლება, სადაც ორი კაცი ერთმანეთს ეცეკვება. ეს კადრი ჰომოსექსუალიზმის პირველ გამოხატულებაა. მუნჯ კინოში, მაგალითად, ჩარლი ჩაპლინის “The Masquerade“-ში, საკმაოდ პოპულარული იყო კაცისთვის ქალი პერსონაჟის განსახიერება კომიკური ეფექტის გასაძლიერებლად. 1940-იან წლებამდე გეი გმირი ძირითადად მხოლოდ სტერეოტიპებითა და გენდერული შეუსაბამობებით ხასიათდებოდა.
40-იანი წლებიდან, როდესაც ამერიკის კინოში ჰეისის კოდექსი ე.წ. ინდუსტრიის მორალური ნორმების გაიდლაინი მიიღეს, კინოსტუდიებისთვის ამ თემას ტაბუ დაედო. შეზღუდვა 60-იან წლებამდე გაგრძელდა. ცენზურა იყო ევროპულ კინემატოგრაფშიც. ამ პერიოდში ყველაზე ცნობილია ფრანგული ფილმი “A Song of Love” (1950) და გერმანული პროდუქცია “Different from You and Me” (1957), რომლებიც დაბანეს და ცენზურა დაადეს.
ტოლერანტობის და თანასწორობის გაზრდასთან ერთად ეს თემები კინოს ნელ-ნელ უბრუნდება და ერთ-ერთი პირველი ფილმი, სადაც გმირი კომფორტულადაა თავის ორიენტაციასთან “Inside Daisy Clover“-ია (1965). ამერიკაში ანდერგრაუნდ რეჟისორები, ენდი უორჰოლი და კენეტ ენგერი ცდილობდნენ ლგბტ თემების წინ წამოწევას, ხოლო ევროპაში, იტალიელი რეჟისორი პიერ პაოლო პაზოლინი, რომელიც ამგვარ მესიჯებს ნეიორეალისტურ საბურველში ხვევდა.
სტოუნვოლის ამბოხის შემდეგ სიტუაცია კიდევ უფრო უმჯობესდება და კინოც ადამიანების ამ ჯგუფით ინტერესდება. 1970 წელს დოკუმენტური ფილმი “It Is Not the Homosexual Who Is Perverse, But the Society in Which He Lives” და უილიამ ფრიდკინის ფილმი “The Boys in the Band” სწორად, სტერეოტიპების გარეშე ანახებდა თემას. თუმცა იყო ფილმები, რომლებიც ჰომოსექსუალობას არანორმალურობად წარმოაჩენდა (კვირა, დაწყევლილი კვირა, ძაღლების შუადღე, საკანი შერეკილებისთვის, როკი ჰორორის საშინელებათა შოუ).
80-იან წლებში შიდსის ეპიდემიის პანიკის დროს, როცა ფიქრობდნენ, რომ თითქოს შიდსი მხოლოდ გეი კაცის დაავადებაა, ნაკლებად გამოდიოდა ფილმები პოზიტიური აქცენტით. ძალიან ნელა ინდუსტრიამ მაინც დაიწყო ობიექტური რეალობის დანახვა და აღიარება. 1986 წლის დამოუკიდებელი ფილმი “Parting Glances“, შიდსის კრიზისს სწორად წარმოაჩენდა და ლგბტ კინოში მნიშვნელოვან წინ გადადგმულ ნაბიჯად ითვლება. ამ პერიოდში ასევე აღსანიშნია ძველი მეგობარი და ფილადელფია.
90-იან წლებში სიტუაცია კიდევ უფრო უმჯობესდება. დამოუკიდებელ კინოში ღიად გეი კინომწარმოებლები ქმნიან ფილმებს, რომელთაც შემდგომ ახალი ქვიარი კინოს (New Queer Cinema) მოძრაობად მოიხსენიებენ. ნელ-ნელა ჰოლივუდში ა-კატეგორიის მსახიობები ინტერესდებიან გეი გმირებით. სწორედ ასეთი გმირებია წარმოდგენილი ფილმებში ორლანდო, ღამეები ბუგის სტილში, ჩემი პირადი შტატი აიდაჰო და ზეციური ქმნილებანი. ხოლო ფილმებში ცხოვრება ვარდისფერ ფერებში და “ტრანსამერიკა” ტრანსგენდერი ადამიანის პრობლემებია წარმოჩენილი.
მნშვნელოვანი გარღვევა დიდი კინოსტუდიებისგან, როცა მთავარ როლში ორი გეი პერსონაჟი ანახეს, ეს 2005 წელს კუზიანი მთა იყო (თუმცა სადავოა, რამდენად რეალისტურად იყო ეს ურთიერთობა ნაჩვენები).
00-იან წლებში მნიშვნელოვანი ფილმები იყო ჰარვი მილკი, “The Kids are Alright“, უიქენდი და მარტოხელა მამაკაცი. ლგბტ კინო მეინსტრიმული კინოს ნაწილად იქცა. გმირები ზოგჯერ კვლავ მტანჯველ გარემოში არიან წარმოჩენილები, თუმცა უმეტესობაში მიღებულები არიან.
ბოლო წლებში უკვე იმდენი ფილმი გამოვიდა ამგვარი თემატიკით, რომ მათი ჩამოთვლა შორს წაგვიყვას, თუცა მაინც უნდა აღვნიშნოთ ლურჯი ყველაზე თბილი ფერია, ფანტასტიური ქალი და სიყვარულით, საიმონი. მიუხედავად ყველაფრისა, პრობლემები მაინც რჩება და ხშირად, ლგბტ გმირები სტერეოტიპებით არიან წარმოჩენილები, რაც ტრანსფობიას და ჰომოფობიას უწყობს ხელს.
